Methodiek

Het doel van deze site is om inzichtelijk te maken hoe politieke partijen denken over en omgaan met onze privacy. Om een totaalbeeld hiervan te krijgen zijn wetten, voorstellen en proefballonnen gescoord naar hun impact op de privacy voor de burger. Vervolgens is gekeken hoe de verschillende partijen over deze proefballonnen,voorstellen en wetten denken. Hieruit valt een totaal score te maken die in de grafiek terug te vinden is.

Wat is privacy

De definitie voor privacy komt uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. In dit verdrag, dat ook door Nederland is ondertekend, worden de burgerrechten geregeld, waaronder dus privacy (artikel 8).

Privacy is een ruim begrip: het gaat onder meer om de bescherming van persoonsgegevens, de bescherming van het eigen lichaam en van de eigen woning, de bescherming van familie- en gezinsleven, en het recht vertrouwelijk te communiceren via, brief, telefoon, e-mail en dergelijke. Privacy betekent dat men dingen kan doen zonder dat de buitenwereld daar inbreuk op maakt of zelfs weet van heeft.

Wat wordt er gescoord

Zowel wetten, voorstellen als proefballonnen worden gescoord.

Wetten hebben concreet impact op de burger, dus zijn zeer maatgevend voor wat politieke partijen daadwerkelijk doen. Aan de andere kant zijn wetten vaak compromissen met andere partijen en zeggen ze met name iets over het verleden.

Voorstellen zijn al uitgewerkte maatregelen die er aan gaan komen, maar waar nu nog discussie over plaatsvindt. De meningen van politieke partijen hierover kunnen wellicht nog worden beïnvloed.

Proefballonnen geven bij uitstek aan hoe een partij over het onderwerp privacy denkt. In alle vrijheid, zonder overleg met andere partijen, kunnen politici hun denkbeelden ventileren. Dat geeft een helder beeld hoe een politieke partij denkt over privacy.

De stemming van de fractie in de tweede kamer is maatgevend. Daarom staan er ook al onderwerpen onder het kopje wetten, die nog door de eerste kamer goedgekeurd moeten worden. Bij bijvoorbeeld de wet over de slimme energiemeters is de wet op een belangrijk punt aangepast door de eerste kamer. Dit is niet meegewogen in de zwaarte van de wet, omdat de meningen van de tweede kamer fracties ook in dit geval maatgevend is geweest.

Hoe wordt gescoord

De methodiek die gebruikt is om te scoren, is gebaseerd op de methode van Freedom House om onder andere de index voor Freedom of the Press of de index voor Freedom in the World samen te stellen. De methode wordt ook gebruikt om de internationale Democracy Audit uit te voeren

Per voorstel wordt een score per partij bepaald. Deze scores worden voor alle maatregelen 'gewogen' opgeteld om een totaalbeeld per partij te krijgen. Omdat niet elke maatregel evenveel impact heeft op de privacy, wordt eerst de 'wegingsfactor'  bepaald met een cijfer tussen 3 en -3. Door een gewogen optelling ontstaat een genuanceerd totaalbeeld van de houding van een politieke partij over privacy.

Er wordt gekeken of een partij voor een voorstel is (2 punten) of er tegen (-2 punten). In bijzondere situaties is het mogelijk 1 punt te geven, als omstandigheden daar aanleiding toe geven. Als een partij geen mening heeft of haar mening niet kenbaar heeft gemaakt, krijgt de partij op dat punt 0 punten.

De impact op de privacy ligt tussen -3 en 3. Een impact van -3 betekent dat de privacy zwaar wordt aangetast. Een impact van 3 dat de privacy flink wordt verbeterd. De score wordt bepaald door naar de volgende vragen te kijken.

• Hoeveel mensen worden er geraakt door de maatregel?
• Hoe vaak of hoeveel gegevens worden geregistreerd?
• Hoe dicht raakt het de persoonlijke levenssfeer van mensen?
• Is het verplicht of kun je er ook niet aan mee doen?

Afhankelijk van de antwoorden, wordt een impact toegekend.

Uiteindelijk wordt de score per partij weergeven in een grafiek. De grafiek geeft de 'relatieve' score weer om partijen met elkaar te kunnen vergelijken. Je kunt zien of de ene partij het beter of slechter doet dan de andere. De absolute score zegt niks en wordt voor de grafiek altijd 'genormaliseerd'. Daarom is de schaalverdeling op de verticale as leeggelaten. Absolute scores in verschillende grafieken zijn om deze reden onderling niet met elkaar te vergelijken.

Wat wordt niet meegenomen

Elke maatregel wordt natuurlijk genomen om een doel te bereiken. De zinvolheid van deze doelen of de mate waarin het doel bereikt wordt, wordt niet meegenomen op deze site. Wel kan er het volgende in algemene zin worden gezegd.

Veel wetgeving wordt ingevoerd om risico's in de samenleving uit te sluiten. Risico's om een terroristische aanslag te voorkomen; risico's om kinddrama's (zoals in het geval van Savannah of het meisje van Nulde) te voorkomen; voorkomen dat mensen in problemen komen door schulden of communicatiefouten in de zorg.
De moeilijkheid is dat naarmate risico's kleiner worden, het steeds moeilijker wordt nog meer risico's uit te sluiten. De overheid straalt uit dat ze ons voor al het onheil kan behoeden, maar dat kan de overheid natuurlijk nooit waarmaken. Daarom zijn burgers, maar ook Tweede Kamerleden altijd weer verontwaardigd als er een incident gebeurt. En deze verontwaardiging maakt dan weer dat de overheid nog meer maatregelen verzint. Een vicieuze cirkel die nooit alle risico's uitsluit, maar wel een staat creëert waar eigen verantwoordelijkheid en privacy niet meer bestaan.

Een andere veel voorkomende bron voor nieuwe maatregelen is het voorkomen en opsporen van criminele feiten. Denk aan de telefoontaps, DNA databank, vingerafdrukken database, etc. Alle gegevens die worden opgeslagen, zijn uiteindelijk toegankelijk voor politie en justitie. Sommige middelen zijn natuurlijk effectiever dan anderen, maar evaluaties worden helaas zelden gedaan. Wat is de zin van 26.000 telefoontaps per jaar als daar zoveel informatie uit komt, dat er wel fouten gemaakt moeten worden, waardoor verdachten weer vrijuit gaan. Zoals bijvoorbeeld in de Hell's Angelszaak. Ook de afweging of het middel erger is dan de kwaal wordt vrijwel nooit genuanceerd gemaakt, omdat je tegen het voorbeeld "Ja maar als we daarmee de moordenaar van je kind kunnen opsporen" weinig kunt inbrengen. Hoevaak er daadwerkelijk "moordenaars van kinderen" door worden gevonden en hoeveel de totale samenleving daarvoor inlevert, is dan blijkbaar niet meer relevant.