Opstelten: vingerafdrukken vreemdelingen direct opslaan

Minister Opstelten wil een centrale database met vingerafdrukken van vreemdelingen direct invoeren. Hij vindt nader onderzoek of het systeem noodzakelijk is niet nodig. Dit schrijft hij in een brief aan de Eerste Kamer (PDF). Een vergelijkbare centrale database met vingerafdrukgegevens van Nederlanders is door de Tweede Kamer een jaar geleden juist afgeschaft. De Tweede Kamer vond de inbreuk op de privacy en de onbetrouwbaarheid van de gegevens te groot.

Op dit moment behandelt de Eerste Kamer een wetsvoorstel waarmee van elke vreemdeling tien vingerafdrukken worden afgenomen. Samen met een pasfoto en andere beschrijvende kenmerken, worden deze gegevens in een centrale database gestopt en tien jaar bewaard. Het is de bedoeling dat met dit systeem de identiteit van vreemdelingen kan worden vastgesteld, zodat fraude wordt tegengegaan. Daarnaast mag de politie de gegevens doorzoeken om onbekende verdachten bij misdrijven te vinden. Nederland gaat hiermee veel verder dan Europese regels voorschrijven. Er komen volgens de minister "meer dan een miljoen" vreemdelingen in de database. Een groot deel hiervan zijn asielzoekers.

Omvang fraude onbekend

Het is echter onduidelijk hoe groot het fraude-probleem is dat Opstelten wil aanpakken, omdat fraudegevallen niet worden geregistreerd. De minister wil dit ook niet onderzoeken. Hij werkt aan een 'integrale monitor identiteit' om inzicht te krijgen in identiteitsfraude in Nederland, maar die is pas eind 2013 beschikbaar. Al in 2010 werd in een uitgebreid onderzoek geconstateerd dat er geen goede fraude-registratie was.

Het CDA in de Eerste Kamer vindt dat er eerst goed onderzoek gedaan moet worden voordat zo'n kostbaar systeem met centrale database wordt ingevoerd. Pas als fraudegevallen geregistreerd worden, kan worden vastgesteld hoe groot de fraude is. Dan wordt duidelijk of een dergelijk systeem wel nodig is. Ook D66 en GroenLinks betwijfelen het nut en de noodzaak van het systeem.

Voor de minister is nader onderzoek niet nodig. Hij wil direct de centrale database invoeren. In het onderzoeksrapport uit 2010 wordt gezegd: "[Gemeenten] hebben tijdens de expertmeeting aangegeven dat ze het idee hebben ‘op grote schaal bedonderd te worden’. In combinatie met de door hen aangedragen kwantitatieve indicaties, vormt dit reden tot zorg." Voor de minister is dit voldoende basis: "Ik deel die zorg en acht het daarom niet nodig en ook niet wenselijk om bedoelde onderzoeken en daarop aansluitende vervolgmaatregelen af te wachten."

Voor Nederlanders juist afgeschaft

Voor Nederlanders is de centrale database met vingerafdrukken juist teruggedraaid. De Tweede Kamer kwam tot inkeer door de toenemende weerstand onder de burgers tegen de inbreuk op de privacy. De gegevens bleken bovendien onbruikbaar door de slechte kwaliteit van de afgenomen vingerafdrukken. Aansluitend heeft de Tweede Kamer de minister opgeroepen om zich in de EU sterk te maken de vingerafdrukken zelfs uit het paspoort te halen.