Gebruik risicoprofielen in de zorg krijgt wettelijke basis

Het opstellen van risicoprofielen van mensen voor het gebruik van medische zorg krijgt een wettelijke basis. Minister Bruins (VVD) heeft hiervoor een wetsvoorstel ingediend. 

Het Zorginstituut stelt namens het ministerie per verzekerde een risicoprofiel op. Deze persoonlijke medische risicoprofielen worden gebruikt om kosten tussen zorgverzekeraars te kunnen verrekenen. Doordat zorgverzekeraars verplicht zijn mensen te accepteren, moeten zij ook gecompenseerd worden als zij meer dan gemiddeld mensen met hogere zorgkosten als klant hebben. Daarnaast worden de risicoprofielen gebruikt om de te verwachte zorgkosten voor komende jaren uit te rekenen.

De namen van de verzekerden worden bij de risicoprofielen vervangen door een nummer. Hierdoor kan niet direct afgelezen worden van wie een bepaald risicoprofiel is, maar indirect kan die koppeling wel worden gemaakt. Via die koppeling kunnen de profielen telkens met nieuwe gegevens worden bijgewerkt. Omdat de gegevens dus niet anoniem, maar pseudoniem worden gebruikt, moet er een wettelijke grondslag zijn om dit te doen. Die grondslag wordt nu met dit wetsvoorstel gecreëerd.

Voor het samenstellen van de persoonlijke risicoprofielen worden gegevens van onder andere zorgverzekeraars, zorgaanbieders, de belastingdienst, het UWV en DUO gebruikt. De volgende gegevens worden in ieder geval in het persoonlijke risicoprofiel opgenomen: leeftijd, geslacht, postcode, inkomen, status als bijstandsgerechtigde of arbeidsongeschikte, status als student of hoogopgeleide, zorgdeclaraties en het gegeven of u in een instelling verblijft. De minister kan deze set aan gegevens op ieder gewenst moment aanpassen.

Medische gegevens bij RIVM

Naast het Zorginstituut, gebruikt ook het RijksInstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) medische persoonsgegevens bij hun werk. Het RIVM krijgt meldingen van de gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) die weer de meldingen van de huisartsen verzamelt. Het gaat dan om meldingen van besmettelijke infectieziekten, zoals griep of SOA's. Het RIVM kan zo een landelijk beeld krijgen van de bron en de verspreiding van besmettelijke ziekten.

Het RIVM krijgt per melding naast het ziektebeeld ook het geslacht, de geboortemaand en het geboortejaar van de betrokken persoon en de eerste drie cijfers van zijn of haar postcode. Ook bij deze meldingen worden de namen vervangen door een nummer dat alleen indirect naar mensen te herleiden is.

Opsporen onterecht verzekerden

Het wetsvoorstel regelt ook andere zaken. Zo krijgt de Sociale VerzekeringsBank (SVB) meer gegevens om mensen te kunnen opsporen die onterecht een zorgverzekering hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen die niet (meer) in Nederland wonen en toch een zorgverzekering aanhouden. Dat is in strijd met de wet. De SVB krijgt met dit wetsvoorstel de mogelijkheid om bestanden van de zorgverzekeraars te vergelijken met zijn eigen bestanden en zo mensen uit te filteren die onterecht verzekerd zijn. De precieze situatie van deze mensen wordt vervolgens nader onderzocht.

Een ander onderdeel van deze wet maakt het mogelijk dat de gemeente medische gegevens mag opslaan en gebruiken bij het betalen van facturen voor geleverde maatschappelijke ondersteuning. Dit was tot op heden nog niet in de wet WMO 2015 opgenomen.