Uitbreiding continue screening door overheid

Per 1 maart 2018 wordt het personenregister in de kinderopvang actief. Met het personenregister wordt het aantal personen dat onder continue screening van de overheid valt, flink uitgebreid. In dit register worden personen geregistreerd die structureel in contact komen met kinderen in de kinderopvang.

Het personenregister betekent een uitbreiding van het aantal personen dat continu door de overheid in de gaten wordt gehouden op het begaan van strafbare feiten. Op dit moment geldt er al een continue screening voor het vaste personeel van kinderopvangorganisaties. Vanaf 1 maart vallen ook stagiaires, vrijwilligers, uitzendkrachten maar bijvoorbeeld ook de buurvrouw die regelmatig koffie komt drinken eronder.

Continue screening

Het personenregister is de opvolger van de 'continue screening' van het vaste personeel dat al sinds 1 januari 2013 van kracht is. Bij de continue screening vergelijkt het ministerie van Justitie en Veiligheid dagelijks de BSN-nummers van deze personen met nieuwe informatie in het Justitieel Documentatie Systeem. Nieuwe informatie kan zijn dat iemand een overtreding of een misdrijf heeft begaan, maar ook dat iemand daarvan wordt verdacht.

Aan de hand van de informatie wordt bepaald of er 'een signaal' uitgestuurd wordt naar de gemeente en de kinderopvang-organisatie van de desbetreffende persoon. Vanaf 1 maart gaat dat signaal als eerste naar DUO, de beheerder van het personenregister. Deze persoon kan vanaf dat moment niet meer werkzaam zijn bij de kinderopvang en zal opnieuw een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) moeten aanvragen.

Verklaring Omtrent Gedrag

Om in het personenregister opgenomen te worden moet altijd eerst een VOG worden aangevraagd. Een VOG kan aangevraagd worden bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. Zij geven deze verklaring af als er geen strafrechtelijke bezwaren zijn tegen het vervullen van de functie waarvoor de VOG wordt aangevraagd. Voor de continue screening gold de eis dat deze VOG om de twee jaar moest worden vernieuwd. Met de continue screening wordt de geldigheid van de VOG dagelijks getoetst.

In de wet is opgenomen dat mensen die "structureel" in contact komen met de kinderen in de opvang onder de continue screening vallen. Verantwoordelijk staatssecretaris Van Ark (VVD) heeft deze term invulling gegeven in een zogeheten factsheet. Hierin is vastgelegd dat iedereen die minimaal een half uur per 3 maanden op het kinderdagverblijf is of in contact komt met de kinderen opgenomen moet worden in het personenregister. Ook mensen die bij de gegevens over de kinderen kunnen, vallen straks onder de continue screening en moeten in het personenregister worden geregistreerd. Volgens de factsheet hoeven de klusjesman die incidenteel komt en de postbode zich niet continu te laten screenen.

Andere sectoren

In een onderzoek dat de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2016 over onder andere de screening heeft laten uitvoeren, wordt als aanbeveling meegegeven om ook andere sectoren waar met kinderen wordt gewerkt onder deze continue screening te laten vallen. Als voorbeeld wordt het onderwijs genoemd. Toenmalig verantwoordelijk minister Asscher (PvdA) laat het aan de desbetreffende ministers over of zij dat willen invoeren.

Om het personenregister mogelijk te maken is in 2015 een wetswijziging (toelichting) ingediend door minister Asscher. Deze wetswijziging is vrijwel unaniem door de Tweede Kamer aangenomen. Alleen de fractie Bontes/Van Klaveren (VNL) stemde tegen.

Meldcode en meldplicht

Naast het personenregister en de VOG dient ook elke organisatie die kinderen opvangt een meldcode te hanteren voor het melden van huiselijk geweld. Een meldcode is een stappenplan dat gevolgd moet worden door personen die met kinderen werken als er vermoedens zijn van kindermishandeling. Met dit stappenplan kan men vaststellen of er sprake is van huiselijk geweld en welke vervolgstappen er dan genomen moeten worden, zoals bijvoorbeeld een melding bij Veilig Thuis. Het is dus niet verplicht om te melden, maar wel om een meldcode te hebben.

Wel is het verplicht voor het personeel van een kinderopvang om direct aangifte te doen als hij of zij vermoedt dat een ander personeelslid iets strafbaars tegen een kind heeft gedaan.