Belastingdienst verstrekt onterecht inkomensgegevens

De Belastingdienst mag inkomensgegevens van huurders van sociale huurwoningen niet verstrekken aan hun verhuurders als deze daarom vragen. Zo heeft de Raad van State vandaag geoordeeld in een rechtszaak die door een huurder was aangespannen. Op dit moment is er een nieuwe wet in de maak waarmee het verstrekken van inkomensgegevens weer legitiem zou kunnen worden.

Volgens de Raad van State heeft minister Blok (VVD) geen duidelijke bepaling in de wet opgenomen dat de belastingdienst de inkomensgegevens moet verstrekken. Zonder een expliciete bepaling, is het de belastingdienst verboden gegevens te verstrekken aan derden. Met deze uitspraak is de kern uit deze wet nu ongeldig verklaard. Een inkomensafhankelijke huurstijging is niet mogelijk zonder inkomensgegevens. Al in 2012 oordeelde de rechter in kort geding dat deze wet niet door de beugel kon, maar nu de Raad van State uitspraak heeft gedaan, kan de minister er niet meer omheen.

Op dit moment wordt in de Tweede Kamer een nieuw wetsvoorstel behandeld waarmee het verstrekken van inkomensgegevens gerepareerd kan worden. Net als tegen het eerdere wetsvoorstel heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (toen nog College Bescherming Persoonsgegevens geheten) ook tegen dit wetsvoorstel bezwaar en adviseert de minister "dit voorstel niet aldus in te dienen".

Inkomensgegevens

Op 12 maart 2013 heeft de Eerste Kamer twee wetsvoorstellen (toelichting) aangenomen waarin wordt geregeld dat verhuurders van de belastingdienst te horen krijgen in welke inkomenscategorie de huurder valt. Huurders met een inkomen tussen € 33.614,- en € 43.001,- gaan een extra verhoging van de huur betalen. Huurders met een inkomen boven de 43.000 krijgen een nog hogere verhoging. De belastingdienst verstrekt hiervoor  inkomensgegevens van de huurders aan de verhuurders.

De Autoriteit Persoonsgegevens had in 2012 bezwaar tegen dit wetsvoorstel, omdat de inbreuk op de privacy te groot is en onduidelijk is wat de bijdrage is aan het tegengaan van scheefwonen. Ook in 2016 is er nog geen evaluatie geweest en is het effect van deze wet nog onbekend. Daarnaast vond de Autoriteit dat "in dit geval gegevens van de Belastingdienst voor andere doeleinden dan voor een juiste en doelmatige uitvoering van de belastingwet worden gebruikt, hetgeen het wetsvoorstel voor burgers extra ingrijpend maakt."

Omdat er volgens de woonbond "390 corporaties, 32 institutionele beleggers, 11.000 beheerders en honderden particuliere verhuurders" zijn (uitspraak uit 2012), liggen volgens hen de inkomensgegevens van huurders praktisch op straat.

Te vroeg

In 2012 was toenmalig minister Spies (CDA) voordat het wetsvoorstel in de Tweede Kamer werd behandeld, alvast met de uitvoering begonnen. De rechter oordeelde in het hierboven genoemde kort geding dat het onder de vigerende wetgeving niet mocht. Het wetsvoorstel dat minister Spies van Binnenlandse Zaken had gemaakt, had eerst in werking moeten treden voordat gegevens überhaupt mochten worden verstrekt. De  belastingdienst bleek ook helemaal niet in staat om van alle huurders die informatie aan te leveren. Toch had de belastingdienst de inkomensgegevens voor verhuurders zoveel mogelijk al beschikbaar gemaakt. Hoewel de minister dit geen probleem vond, heeft de rechter het indertijd alsnog verboden.